آشنایی 0 تا 100 با انواع بلاک چین به زبان ساده

بلاک چین یکی از فناوری‌هایی است که توانسته امروز بسیار موردتوجه عموم مردم در حوزه اقتصاد قرار بگیرد. این موضوع باعث شده است که انواع بلاک چین طراحی و توسعه پیدا کنند. به‌طورکلی می‌توان امروز 3 نوع بلاک چین اصلی و عمده را معرفی کرد که بازار ارزهای دیجیتال ( بیت کوین، اتریوم و … ) تنها بر روی یکی از این انواع بلاک چین پایه‌ریزی شده‌اند.
برای شناخت انواع بلاک چین بهتر است ابتدا با خود مفهوم بلاک چین کمی آشنا شویم و بدانیم که این مفهوم در اقتصاد به چه معنی است. بعد از شناخت بلاک چین سراغ شناسایی و معرفی انواع بلاک چین خواهیم رفت.

بلاک چین چیست؟

این سؤالی است که احتمالاً تا چند سال آینده همچنان پرسیده می‌شود. بسیاری هنوز به‌طور کامل با ماهیت این موضوع آشنایی ندارند. البته تقصیرکار هم نیستند. بلاک چین مفهومی مهندسی – کامپیوتری است که برای فهم درست آن باید مفاهیم مربوط به شبکه و کامپیوتر را بدانیم.

اما اگر بخواهیم در زبان ساده‌تر بلاک چین را توضیح دهیم می‌توانیم از روش مقایسه‌ای استفاده کنیم. شما در شبکه‌های عادی ( اینترنت ) زمانی که می‌خواهید اطلاعات جابه‌جا کنید باید از یک سرور استفاده کنید. در کلام ساده‌تر فرض کنید شما می‌خواهید عبارتی را در گوگل جست‌وجو کنید. شما با ورود به صفحه گوگل این عبارت را تایپ کرده و دکمه جست‌وجو را می‌زنید. در کسری از ثانیه شما به یکی از سرورهای گوگل متصل می‌شوید و این سرور بر اساس عبارت خواسته‌شده اطلاعاتی را که در اختیار دارد به شما نشان می‌دهد.

بنابراین عملاً یک محل ( دستگاه ) به نام سرور وجود دارد که اطلاعات در آن ذخیره‌شده است و در زمان نیاز این اطلاعات می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد. مسئله‌ای که وجود دارد این سرورها در اختیار شرکت گوگل می‌باشند. پس گوگل مدیر اصلی بخش بزرگی از اطلاعات در دنیای اینترنت محسوب می‌شود. ازاین‌رو می‌تواند آن‌ها را مدیریت کند و اعمال‌نفوذ قوی در آن داشته باشد.

اما بلاک چین سرور ندارد! یعنی هیچ محل متمرکزی برای نگهداری و پردازش اطلاعات وجود ندارد که بخواهد در اختیار کسی قرار بگیرد. ازاین‌رو عملاً اطلاعات در بلاک چین بسیار امن و غیرقابل ره‌گیری است. اما چگونه این اتفاق رخ می‌دهد؟

[irp posts=”29841″ name=”آذری جهرمی: بلاک چین باعث منسوخ شدن فیلترینگ می‌شود”]

انواع بلاک چین، شبکه‌ای از اطلاعات

انواع بلاک چین ازنظر بنیاد کاملاً یکی هستند و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. همه انواع بلاک چین از زنجیره‌ای اطلاعات ساخته‌شده‌اند که بر اساس یک کد رمزنگاری‌شده مشخص به نام هش به یکدیگر متصل شده‌اند. درواقع هر بلوک مانند یک جعبه است. درون این جعبه‌ها اطلاعات قرار دارند. هر جعبه کد منحصربه‌فرد خود ( هش ) را در اختیار دارد که بر اساس آن به جعبه قبلی متصل می‌شود. این‌گونه زنجیره‌ای از این جعبه‌ها ایجاد می‌شود.

دراین‌بین اگر کسی بخواهد جعبه‌ای را دست‌کاری کند و به اطلاعات آن دسترسی داشته باشد، عملاً کد هش تغییر می‌کند و چون این مسئله رخ می‌دهد عملاً جعبه بعدی نمی‌تواند به این زنجیره متصل شود. پس کل زنجیره بی‌اعتبار می‌شود. البته این مسئله وجود دارد که یک هکر می‌تواند کدهای هش زیادی تولید کند تا زنجیره اطلاعات خودش را بسازد اما سیستم بلاک چین با طولانی کردن زمان ساخت جعبه‌ها عملاً این کار را غیرممکن می‌کند. در انواع بلاک چین نوع اول این زمان چیزی حدود 10 دقیقه است.

باوجوداین بنیاد مشترک در میان انواع بلاک چین، دو فاکتور باعث ایجاد تفاوت‌های اساسی شده است:

1- نحوه بررسی بلوک‌ها و تائید آن‌ها
2- دسترسی کاربران زنجیره اطلاعات
بر اساس این دو فاکتور تا به امروز سه نوع بلاک چین طراحی و توسعه‌یافته‌اند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

انواع بلاک چین، عمومی و ضد انحصاری

اگر بررسی بلوک‌ها به‌صورت ضد انحصاری رخ بدهد و همه کاربران اجازه دسترسی به زنجیره اطلاعات را داشته باشند، نوع اول از انواع بلاک چین ساخته می‌شود. بیت کوین و به‌طورکلی بازار ارزهای دیجیتال بر پایه‌این مدل از انواع بلاک چین پایه‌گذاری شده است؛ اما بررسی بلوک‌ها به‌صورت ضد انحصاری و عمومی بودن اطلاعات به چه معنی است؟

همان‌طور که در بالاتر گفتیم در بلاک چین سروری وجود ندارد. پس عملاً مدیریتی به شکل متمرکز قرار نیست در انواع بلاک چین داشته باشیم؛ اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که بالاخره باید اطلاعات به نحوی مدیریت شود تا اطلاعات قابل‌اعتماد و اطمینان باشند. اینجاست که مدیریت غیرمتمرکز خودش را نشان می‌دهد.

درواقع ایده پایه‌ای انواع بلاک چین این است که به‌جای یک سرور بزرگ (ساخته‌شده از سخت‌افزار قوی) از مجموعه از سخت‌افزارهای کوچک‌تر استفاده کنیم. درواقع بخش کوچکی از سخت‌افزار هر کاربر به‌عنوان ماینر در شبکه بلاک چین می‌تواند بخشی از کار سرور را به‌صورت غیرمتمرکز انجام دهد و مجموعه این سخت‌افزارهای کوچک و غیرمتمرکز است که باعث می‌شود اطلاعات مدیریت شود.

در مدل اول از انواع بلاک چین وقتی کاربری وارد شبکه می‌شود نسخه‌ای از زنجیره اطلاعات بدون کم‌وکاست در اختیار او قرار می‌گیرد (عمومی بودن) و او (سخت‌افزار او) می‌تواند این بلوک را اعتبار سنجی کند. کسی نمی‌تواند در این نوع از انواع بلاک چین ماینرها یا همان کسانی که دست به اعتبار سنجی می‌زنند را مشخص و تعیین کند (ضد انحصاری)؛ بنابراین اگر کسی بخواهد زنجیره‌ای را دست‌کاری کند، علاوه بر فائق آمدن بر چالش ساخت 10 دقیقه‌ای هر بلوک باید بیش از 50 درصد ماینرهای شبکه را در اختیار بگیرد! این کار به نظر غیرممکن می‌آید و همین موضوع عملاً امنیت بلاک چین در نوع اول را تضمین می‌کند.

[irp posts=”30145″ name=”آموزش ساخت کیف پول بیت کوین در بلاک چین کمتر از 10 دقیقه!”]

انواع بلاک چین، عمومی اما انحصاری

اما در نوع دوم از انواع بلاک چین ما شاهد یک تغییر در فاکتورهای گفته‌شده هستیم. در این نوع از انواع بلاک چین شما به‌عنوان کاربر در صورت اتصال به شبکه بلاک چین نسخه‌ای از زنجیره اطلاعات را در اختیار می‌گیرید (عمومی بودن) اما حق تائید یا رد کردن آن را ندارید. درواقع حق بررسی بلوک از شما گرفته می‌شود و شما نمی‌توانید به شکل یک ماینر در این شبکه فعالیت داشته باشید. مگر این‌که سازنده این شبکه به شما اجازه این کار را بدهد. (انحصاری)

درواقع در این نوع از انواع بلاک چین سازنده شبکه بلاک چین به‌صورت محلی (هرکسی می‌تواند این شبکه را برای خود بسازد) افرادی را مشخص می‌کند و به آن‌ها اجازه بررسی و تائید بلوک‌های اطلاعات را می‌دهد. این نوع انحصارگرایی چند دلیل اساسی و مهم دارد. اول این‌که این اطلاعات صرفاً جهت نمایش کاربری دارد و نیاز به تغییر یا تائید کاربران دیگر ندارد. از طرف دیگر قرار نیست تمام اتفاقات را بر عهده نوع اول از انواع بلاک چین بگذاریم. همچنین نوع اطلاعات نیز می‌تواند در اینجا نقش مهمی بازی کند.

به‌طور مثال یکی از کاربردهای این نوع از انواع بلاک چین استفاده از آن برای اطلاع‌رسانی به مشتریان است. مثلاً شما به‌عنوان یک تولیدکننده دوست دارید مشتری شما از نحوه تولید میزی که تولید کرده‌اید باخبر باشد. مشتری با اسکن یک بارکد (کد هش بلوک میز) وارد شبکه شما می‌شود و بلافاصله یک نسخه از اطلاعات در اختیار او قرار می‌گیرد. اینجا نیازی به تائید یا رد مشتری وجود ندارد. به‌هرحال جنس اطلاعات میز با جنس اطلاعات انتقال بیت کوین و سرمایه‌گذاری کاملاً متفاوت است.

انواع بلاک چین، انحصاری و خصوصی

اما در آخرین نوع از انواع بلاک چین علاوه بر این‌که تائید کنندگان و ماینرها به‌صورت انحصاری انتخاب می‌شوند، اطلاعات نیز کاملاً مخفی و خصوصی است. این موضوع مسئله حریم خصوصی و امنیت فردی را در نظر گرفته است. به‌هرحال بسیاری دوست ندارند برخی از اطلاعات آن‌ها در دنیای شبکه پخش شود. ازاین‌رو استفاده از نوع اول از انواع بلاک چین چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

اما در نوع سوم از انواع بلاک چین به کاربران جدید تنها در صورتی نسخه‌ای از اطلاعات تحویل داده می‌شوند که احراز هویت شوند. همچنین در این نوع از انواع بلاک چین می‌توان اطلاعات را مدیریت کرد و بر اساس اعتبار کاربر میزان اطلاعات مشخصی را در اختیار او گذاشت.

باید اعتراف کرد که این نوع از انواع بلاک چین تقریباً همان کارایی و کارکرد شبکه‌های عادی و سنتی خودمان را دارد با این تفاوت که به‌جای یک سرور بزرگ‌تر از چند سرور کوچک‌تر استفاده‌شده است. البته این را هم باید گفت که در این حالت امنیت شبکه در برابر هک و انواع حملات حفظ می‌شود. در سیستم‌های مالی و بانکی و پرداخت حقوق به‌صورت درون‌سازمانی این مدل از انواع بلاک چین کارایی خوبی می‌تواند داشته باشد.

[irp posts=”29945″ name=”کاربران آیفون نسبت به دزدی 600 هزار دلاری بیت کوین معترض شده‌اند!”]

سؤالات متداول

1- انواع بلاک چین بر چه اساس تقسیم‌بندی می‌شوند؟
بر اساس کاربرد و نوع دیتا انواع بلاک چین طراحی و توسعه پیداکرده‌اند. امروز سه نوع بلاک چین مورداستفاده قرار می‌گیرد.

2- کدام‌یک از این انواع بلاک چین بهتر و کارآمدتر است؟
بر اساس نوع اطلاعات و نوع کاربردی که انتظار داریم هرکدام از این انواع بلاک چین می‌تواند کارایی خودش را داشته باشد و به‌صورت کلی نمی‌توان نسبت به برتری یکی از آن‌ها نظر داد.

3- امنیت کدام‌یک از انواع بلاک چین ها بهتر است؟
به‌طورکلی امنیت اساسی و کلی همه بلاک چین ها تضمین‌شده است و تقریباً امکان هک یا دزدی وجود ندارد. این امر هرساله در حال پیشرفت است. یادتان باشد امنیت یک‌چیز بنیادی است و انواع بلاک چین ها ازنظر بنیادی با یکدیگر برابر هستند.

در آخر برای اینکه با کاربردهای بلاک چین ، صرافی های معتبر اینترنتی ، کیف پول لجر ، کیف پول کوینومی و حمله ۵۱ درصدی بلاک چین آشنا شوید این مقالات را هم مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را کسب نمایید.